Ayni Hak Nedir, Çeşitleri Nelerdir?

Hak kavramı insanların hayatlarını adilane bir biçimde sürdürmelerini sağlamaktadır. Bu bağlamda hak sahipleri ülkemizdeki hukuk sisteminden yardım alarak kendilerini savunabilmektedir. Ayni haklar da hukuk sisteminde önemli bir alanı teşkil eden hak türlerinden biri olarak tanımlanmaktadır. Peki, tam olarak nedir bu ayni haklar?

Ayni hak nedir için genel tanım taşınır ya da taşınmaz olan mallar üzerinde egemenlik yetkisi veren haklar şeklinde yapılabilmektedir. Bu haklara sahip olan kişiler, egemenlik yetkilerini herkese karşı ileri sürebilmektedir. Böylelikle taşınır ve taşınır malların korunması yönünden ortaya çıkabilecek olan hukuki sorunlar da belirlenmiş olan yasalar çerçevesinde adilane olarak çözümlenebilmektedir.

Ayni Hak Çeşitleri

Ayni haklar genel çerçevede iki başlık altında incelenmektedir. İncelemelerde ilk başlık olarak “Sınırsız Ayni Haklar” gündeme gelmektedir. Sınırsız ayni hakların bahsettiği ya da hâkim olduğu genel alan mülkiyet haklarından meydana gelmektedir. Ayni hak çeşitleri arasında daha geniş olarak incelenen bölüm “Sınırlı Ayni Haklar” içeriklerinden meydana gelmektedir. Mülkiyet hakkı oldukça geniş bir hak türüdür. Fakat ayni haklar mülkiyet hakkının her daim tamamen elde edilmesini garantilememektedir. İşte sınırlı olan ayni haklar bu gibi durumlarda kendini göstermektedir. Sınırlı ayni haklar, sahiplerine geniş yetkiler vermemektedir. Bu tür haklara sahip olan bireyler kullanım yönünden belli kurallar çerçevesinde hareket etmek zorunda kalmaktadır.

Sınırlı Ayni Hak Türleri

Sınırlı ayni hak türleri tanımladıkları yetki durumuna göre kendi içlerinde de ayrı başlıklara ayrılmaktadır. İrtifak hakları bu bağlamda başkasına ait olan bir eşyayı kullanma hakkı vermektedir. Aynı zamanda bireyler irtifak hakları çerçevesinde eşyadan yararlanmak avantajı da elde edebilmektedir. Taşınmaz yükünde ise taşınmaz sahipleri mülkleri için bir sorumlu atamaktadır. Atanan sorumlular taşınmazlar ile alakalı olarak bir şey vermek ya da yapmakla sorumluluk almış olmaktadır. Sınırlı ayni hal türleri arasında son başlık rehin haklarından oluşmaktadır. Bilindiği üzere rehin kavramı hukukta borcun ödenmemesi halinde ortaya çıkmaktadır. Sınırlı olan ayni haklardaki rehinde ise alacaklılar hak sahiplerine ait olan malları icra ile satarak borçlarının karşılıklarını temin etmektedir.